با عوامل بیرونی که سبب افول سازمانی می شوند آشنا شویم

بسیاری از نظریه پردازان معتقدند که افول سازمانی ناشی از عوامل خارجی است. در حقیقت، برخی از آنها به اندازه کافی پیش رفته اند، تا مراحل مختلفی که در آنها افول اتفاق میافتد را معرفی نمایند. با این حال، درک علل دقیق خارجی افول سازمانی اغلب دشوار است. در این مقاله سعی داریم تا با مهم ترین علل خارجی افول سازمانی آشنا شویم.

رقابت

گفته می شود که رقابت دلیل اول افول سازمانی است. رقابت عمدتا در صنایعی ایجاد می شود، که در آن سودهای فوق العاده ای نهفته است. به همین دلیل شرکت های بیشتری به چنین صنعتی ورود می کنند. نتیجه نهایی این است که سازمانهای موجود با نرخ افول بیشتری روبرو می شوند. زیرا رقابت، به صورت غیرضروری سبب کمبود منابع می شود. همه رقبا در یک صنعت در تلاشند بهترین زمین، بهترین نیروی کار و بهترین ماشین آلات  و تجهیزات را بدست آورند. از آنجا که مقدار منابع محدود است، در نتیجه رقابت سبب افزایش قیمت ها می شود.

مهم است بدانیم که رقابت دو سناریو محتمل را پیش روی سازمان ها قرار می دهد. یکی اینکه رقبا با ارائه محصول مشابه یا با کیفیت تر و با قیمت پایین تر، سهم رقیب از بازار را به دست می گیرند. یا اینکه رقابت سازمان را مجبور می کند، هزینه های خود را برای ایجاد یک پیشنهاد با ارزش بهتر برای مشتریان افزایش دهند. در هر صورت نتیجه نهایی یکسان است. تفاوت بین درآمد و هزینه ها کمتر شده و شرکت شروع به تولید سود کمتری می کند.

ظهور آمازون و سقوط فروشگاه های کتاب یک نمونه ی کامل است، از این که چگونه رقابت می تواند منجر به افول سازمانی شود. آمازون گزاره ی ارزش بهتری برای مشتریان ایجاد کرده است. زیرا امکان خرید کتاب با هزینه کمتری را به مشتری می دهد. همچنین با استفاده از ویژگی “look inside”  به مشتری این امکان را می دهد، تا بتواند قبل از خرید کتاب، بخش های مورد نظر خود را مشاهده کند.

تغییرات فناوری

امروزه فناوری جزئی جدایی ناپذیر از تجارت است. بنابراین، عدم توانایی در هم گام شدن با آخرین فن آوری های روز، یکی از مهمترین عوامل افول سازمانی است. چندین نظریه  در ارتباط با تأثیر فناوری بر تجارت نوشته شده است. یکی از این نظریه ها پیشنهاد می کند که تغییرات فناوری در دو مرحله اتفاق می افتد. یک فاز با تغییرات تدریجی و مرحله به مرحله مشخص می شود. این بدان معنی است که پیشرفت های جزئی به تدریج در فناوری موجود به وقوع می پیوندد. بهبودهای مداوم در زمینه ریز تراشه ها را می توان نمونه ای از این مورد دانست. از طرف دیگر، فاز دوم با تغییرات بنیادی مشخص می شود. این جایی است که تغییر اساسی در نحوه استفاده از فناوری ایجاد می شود. اختراع خط مونتاژ که اساسا نحوه کار ساخت و مونتاژ قطعات صنعتی را تغییر داد، می تواند نمونه ای از نوع دوم باشد.

انواع تغییرات فناوری

تغییرات فناوری کلا به دو دسته تقسیم می شوند. یا سبب افزایش رقابت می شوند و یا به طور کلی رقابت را از بین می برند. آن دسته از تغییرات فناوری که سبب ایجاد انحصار می شوند، جزء دسته ی دوم یعنی نابود کننده هستند. از طرف دیگر سایر تغییرات فناوری نظیر رایانش ابری (Cloud Computing) ، منجر به افزایش رقابت می شوند. دلیل این امر این است که آنها با کاهش هزینه ها و رفع موانع مالی، فناوری را در دسترس عموم قرار می دهند.

تغییرات فناوری شرکت ها را ترغیب می کند که سعی کنند نمونه های اولیه ی جایگزین را به مشتری ارائه دهند. در پایان، یکی از انواع نمونه ها به قدرت غالب در بازار تبدیل می شود. شرکتی که نمونه ی اولیه خاصی را ایجاد کرده در بازار سر و صدا می کند. با این حال، اگر اقدامات مناسبی در جهت حفاظت از مالکیت معنوی انجام نشده باشد، بقیه شرکت ها به زودی اقدام به کپی برداری از طرح های آنها می کنند. ایجاد حقوق مالکیت معنوی یکی از بهترین راه های غلبه بر چالش های ناشی از تغییر فناوری است. عدم انجام آن به طور مداوم یکی از مهمترین دلایل تاخیر سازمانی است.

تغییرات نظارتی

تغییرات نظارتی به سومین منبع مهم افول سازمان در جهان مدرن تبدیل شده است. دلیل این امر این است که تغییرات نظارتی قدرت محدود کردن دامنه فروش محصولات را دارند. از کلمه دامنه می توان برای اشاره به مرزهای جغرافیایی یا جمعیتی استفاده کرد. به عنوان مثال، جنگ تجاری چین و ایالات متحده به بسیاری از سازمان های خصوصی آسیب می رساند. دلیل این امر این است که بازارهایی که این شرکت ها مجاز به فروش هستند، به طور مداوم تعریف جدیدی پیدا می کنند. به همین ترتیب، بسیاری از شرکت های دخانیات نه به دلیل تأثیر رقابت یا تغییرات فناوری، بلکه به دلیل وضع قوانین نظارتی دولتها در سراسر جهان، با شکست و افول مواجه شده اند. این کار با محدود کردن بازارهایی که محصول در آنها قابلیت عرضه دارد و یا با محدود کردن مخاطبان هدف محصولات دخانی، انجام می شود.

تغییرات نظارتی هزینه های تجاری را افزایش می دهد. این هزینه های اضافه شده مستقیما از درآمد خالص کسر می شود. این بدان معناست که حاشیه سود به شدت ضربه خورده و در برخی موارد به کلی از بین می رود. تنها راه غلبه بر یک مانع نظارتی این است که اطمینان حاصل کنید مشتریان هزینه های آن را پرداخت می کنند. تعداد کمی از شرکت ها می توانند افزایش قیمت را به مشتریان منتقل کنند. به همین دلیل است که تغییرات نظارتی از اصلی ترین عوامل خارجی افول سازمانی شمرده می شود.