چرا کشورها از سیستم های مالی متفاوتی استفاده می کنند؟

اقتصاد دانان در سراسر جهان بر این باورند که بازارها بهترین سیستم برای تخصیص منابع محدود مالی هستند. با این حال، به نظر نمی رسد که آنها در مورد ماهیت آن بازارها چندان توافق داشته باشند. کشورهایی مانند ایالات متحده، ژاپن و فرانسه و … همه از ساختار بازار پیروی می کنند. با این وجود، تفاوت های فاحشی در نوع بازارهای موجود در هر یک از این کشورها وجود دارد. در این مقاله، نگاه دقیق تری به انواع سیستم های مالی و همچنین مقایسه بین آنها خواهیم داشت.

• سیستم های مالی مختلف به دلیل نیازهای مالی منحصر به فرد کشورهای مختلف وجود دارد. به عنوان مثال، در برخی از کشورها بازارهای سهام از اهمیت بالایی برخوردار هستند. از طرفی، در برخی دیگر از کشورها اعتماد بیشتری به بازار بدهی دولت وجود دارد.
•  به همین ترتیب، در بعضی از کشورها بیشتر سرمایه ای که شرکت ها استفاده می کنند، توسط بخش بانکی تأمین می شود. بنابراین تنظیم مقررات و نظارت بر سیستم بانکی در چنین کشورهایی اهمیت بیشتری پیدا می کند.
•  سرانجام برخی از کشورها به سرمایه ای اعتماد می کنند که با پس انداز داخلی تولید شده است. از طرف دیگر، کشورهایی هستند که به سرمایه گذاری های یک کشور خارجی اعتماد می کنند. اگر کشوری به کشور دوم اعتماد کند، مقررات مربوط به سرمایه گذاری خارجی بسیار مهم می شود.

مقایسه ی سیستم های مختلف مالی

تفاوت بین سیستم های مالی را می توان با کمک یک مثال به خوبی درک کرد. به عنوان مثال، ایالات متحده و آلمان هر دو کشورهای پیشرفته هستند. در حالت ایده آل، سیستم مالی آنها باید کاملا یکسان باشد. با توجه به اینکه نیازهای اقتصاد آنها نیز کاملا مشابه است. با این حال واقعیت این نیست. در واقع سیستم های مالی در این کشورها به قدری متفاوت است که می توان آنها را دو قطب مخالف با یکدیگر نامید.

سیستم مالی ایالات متحده کاملا به بازارهای مالی وابسته است. ایالات متحده دارای بهترین بازارهای اوراق بهادار در جهان است. وقتی نوبت به معاملات سهام، اوراق قرضه و سایر زیر مجموعه های آن می رسد، بازارهای آمریکا بیشترین عمق را در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهند. به همین دلیل است که بیشتر سرمایه جذب شده در امریکا از طریق بازار سهام کانالیزه می شود. طرفداران بازار سهام معتقدند که این بازار به بهبود کارایی در بازارهای آمریکا کمک می کند. دلیل آن این است که به محض ورود یک شرکت در بورس سهام ، در برابر تصاحب خصمانه (Hostile Takeover) آسیب پذیر می شود.

اگر مدیریت فعلی به طور کارآمد شرکت را مدیریت نکند، بودجه ویژه ای وجود دارد که شرکت را خریداری کرده، مدیریت را جایگزین می کند و سریعا سود زیادی را به دست می آورد. اگر بانک ها منبع اصلی تأمین اعتبار یک سازمان باشند، این تصرفات خصمانه امکان پذیر نیست.

اما بازارهای سهام آلمان در اقتصاد این کشور چندان مهم و تاثیر گذار نیستند. حتی اگر آلمان یکی از پیشرفته ترین کشورهای جهان باشد، از نظر بین المللی بازار سهام آن مهم تلقی نمی شود. در عوض، در سیستم مالی آلمان بیشتر نقدینگی معطوف به وام های بانکی می شود. دولت آلمان سیستم بانکی را به بازار سهام ترجیح می دهد. دلایل این امر ناشناخته است. با این وجود، گمانه زنی های گسترده ای مبنی بر کنترل آسان تر اعتبار بانکی وجود دارد و از این رو آلمانی ها بخش بانکی را به بازار سهام ترجیح می دهند. همچنین، از آنجا که اوراق بهادار بانکی به طور آزاد در صرافی ها معامله نمی شود، احتمال حباب دارایی نیز کمتر است. در نتیجه آلمانی ها سیستم بانکی را مستحکم تر می دانند.

انگلیس و فرانسه

انگلستان در مورد بازارهای مالی مسیر میانه را در پیش گرفته است. انگلستان همچنین چهار بانک عمده دارد که کل بخش بانکی را کنترل می کنند. بارکلیز، لویدز، نات وست و میدلند. انگلیس همچنین دارای بازارهای سهام و اوراق قرضه کارآمد است. تخصیص مساوی سرمایه، بین بانکها و بازارهای اوراق بهادار وجود دارد. سیستم بانکی در فرانسه نیز در مقایسه با بازارهای سرمایه برجسته تر است. همچنین در فرانسه، بانک های اصلی یا تحت مالکیت دولت هستند یا مستقیما توسط دولت کنترل می شوند.

سخن پایانی

همان طور که مشاهده کردیم، سیستم های مالی متفاوتی در جهان وجود دارد. آنچه مسلم است همه ی  انواع موسسات و نهادهای مالی  بطور تقریبی در کشورها وجو دارند. اما با وجودی که ماهیت این نهادها در همه ی کشورهای کم و بیش یکسان است، اما اهمیت نسبی آنها در هر کشور با دیگری متفاوت است.