ارزش فعلی خالص (NPV) چیست و چگونه محاسبه می شود؟

ارزش فعلی خالص (NPV) مهمترین مفهوم در امور مالی شرکت ها است. براساس این مفهوم است که تصمیمات سرمایه گذاری اتخاذ می شوند. هم چنین ارزش سهام و اوراق بهادار نیز بر پایه همین مفهوم تعیین می گردد. بنابراین برای دانشجویان و شاغلین حاضر در امور مالی شرکتها دانستن این مفهوم امری ضروری و حیاتی است. برای درک مفهوم ارزش فعلی خالص ، باید درک درستی از محاسبات ارزش آینده و حال داشته باشیم. NPV با کمک یک جدول زمانی گردش پول بهتر درک می شود که در این مقاله برای توضیح از همان استفاده می کنیم:

جدول زمانی گردش پول:

جدول زمانی گردش پول یا نقدینگی نمایانگر بازه زمانی مورد انتظار برای دریافت یا پرداخت وجه نقد در طول اجرای یک پروژه است. بنابراین تمام مقادیر ذکر شده در نقطه صفر بیانگر ارزش فعلی هستند. پس برای محاسبه ارزش فعلی خالص نیازی به جمع و تفریق این اعداد نداریم.
مقادیر ذکر شده در دوره زمانی ۱ مبلغی است که در پایان این دوره دریافت و یا پرداخت می شود. مقادیر ذکر شده در دوره زمانی ۲ مبلغی است که در پایان دوره ۲ دریافت یا پرداخت می شود و به همین منوال ادامه می یابد.

ارزش های آتی در دوره های زمانی مختلفی رخ می دهند.

هنگامی که ما دو عدد را با یکدیگر مقایسه می کنیم، باید در ابتدا اطمینان حاصل کنیم که این دو عدد ماهیت مشابهی دارند. ازین رو هنگام مقایسه جریان های نقدی باید مطمئن شویم که همه آنها بیانگر ارزش فعلی و یا مقادیر متعلق به یک دوره زمانی آتی هستند. مقایسه یک مقدار فعلی با یک ارزش آتی و یا مقایسه یک ارزش آتی در دوره ۱ با دوره ۲ مثل مقایسه ی سیب با پرتقال است.
پس از آنجا که ارزش های آتی در دوره های زمانی متفاوتی اتفاق می افتند، نمی توانیم آنها را با هم مقایسه کنیم. تنها راه افزودن و یا تفریق این مقادیر این است که آنها را به نقطه ی صفر برگردانیم. به بیانی دیگر یعنی هر ارزش آتی را به ارزش فعلی معادل آن تبدیل کنیم.

ارزش های فعلی در یک دوره زمانی اتفاق می افتند یعنی در نقطه صفر.
از آنجا که مقادیر موجود همگی در یک دوره زمانی که همان نقطه صفر در جدول است، اتفاق می افتند لذا کلیه عملیات ریاضی مثل جمع یا تفریق را می توانیم بر روی این اعداد انجام دهیم. نکته اصلی و مهم برای دانستن این است که تمام مقادیر درگیر در محاسبه باید شامل مقادیر موجود یا ارزش فعلی باشند.

یک مثال از محاسبه ی ارزش فعلی خالص

جدول زمانی گردش وجوه نقدی ورودی و خروجی را این گونه در نظر می گیریم :
نقطه ۰: جریان نقدی خروجی ۱۰۰۰۰۰۰۰ تومان.
نقطه ۱: ۵۰۰۰۰۰۰ تومان ورودی.
نقطه ۲: ۴۰۰۰۰۰۰ تومان ورودی.
نقطه ۳: ۳۵۰۰۰۰۰ تومان ورودی.
نقطه ۴: ۳۰۰۰۰۰۰ تومان ورودی.
هزینه سرمایه ۱۰ درصد است.

سوال اینجاست که اگر مبلغ سرمایه گذاری ما در امروز ۱۰ میلیون تومان باشد و ما آن را در ۴ قسط ۵، ۴، ۳٫۵ و ۳ میلیون تومانی دریافت کنیم، با هزینه سرمایه ۱۰ درصدی آیا این کار از نظر مالی عقلانی است؟

فرمول محاسبه ارزش فعلی خالص

در این معادله: Rt= جریان نقدی خالص ورودی – جریان نقدی خروجی در یک دوره
i = نرخ نزول بانکی ‌یا سودی که می‌توانست در سرمایه گذاری جایگزین به دست بیاید.
t = تعداد دوره های زمانی

پاسخ:

جریان نقدی ورودی فعلی = جریان نقدی ورودی سال اول + ورودی سال دوم + ورودی سال سوم + ورودی سال چهارم

= (۵,۰۰۰,۰۰۰/۱٫۱)۱ + (۴,۰۰۰,۰۰۰/۱٫۱)۲ + (۳,۵۰۰,۰۰۰/۱٫۱)۳ + (۳,۰۰۰,۰۰۰/۱٫۱)۴
= ۴,۵۴۵,۴۵۴٫۵۴۵۵ + ۳,۶۳۶,۳۶۳٫۶۳۶۴ + ۳,۱۸۱,۸۱۸٫۱۸۱۸ + ۲,۷۲۷,۲۷۲٫۷۲۷۳
۱۴,۹۰۹,۰۹۴٫۰۹۰۱

جریان نقدی خالص فعلی = جریان نقدی فعلی ورودی – جریان نقدی فعلی خروجی
۴,۹۰۹,۰۹۴  = ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۱۴,۹۰۹,۰۹۴٫۹۰۱

قانون ارزش فعلی خالص

قانون ارزش فعلی خالص بیان می کند که اگر ارزش فعلی خالص یک پیشنهاد بزرگتر از صفر بود، آن پیشنهاد باید پذیرفته شود. در صورتیکه این عدد کمتر یا مساوی با صفر باشد، پیشنهاد باید رد شود. در مورد بالا ارزش خالص فعلی به دست آمده ۴ میلیون و ۹۰۹ هزار و ۹۴ تومان است. بنا براین این پیشنهاد ارزش سرمایه گذاری دارد و در صورت قبول سود قابل قبولی به شرکت خواهد داد.