در بنگاه های اقتصادی به قسمت هایی که در آنها برای تولید کالا یا خدمات هزینه ایجاد می شود را مرکز هزینه گویند.
در واقع هر بخش که در ایجاد هزینه نقشی داشته باشد یک مرکز هزینه است. به طور کلی دوایر در موسسات تولیدی و صنعتی مراکز هزینه محسوب می شوند به عنوان مثال در یک کارخانه در دایره برش صفحات فلزی برای انجام عمل برش، هزینه دستمزد و سربار تحمل می شود بنابراین دایره برش یک مرکز هزینه محسوب می شود و یا اینکه یک سفارش ساخت که برای تکمیل آن هزینه مواد، دستمزد و سربار ایجاد می شود یک مرکز هزینه است و حتی یک دایره خدماتی مانند رستوران در موسسات تولیدی میتواند یک مرکز هزینه باشد.
باید دقت داشته باشید به طور کلی مراکزهزینه در موسسات تولیدی به دو دسته دوایر تولیدی و خدماتی تقسیم می شوند.
دوایری که نقش اصلی عمل تولید را به عهده دارند دوایر تولیدی محسوب می شوند مانند دایره پرس، جوش و یا مونتاژ و سایر دوایر مشابه و دوایری که به سایر دوایر خدمات می دهند دوایر خدماتی محسوب می شوند مانند رستوران، آتش نشانی و رفاه و سایر دوایر مشابه.
می دانید که در موسسات تولیدی نقش مراکز هزینه در ایجاد هزینه باید شناسایی شود که برای این منظور تسهیم هزینه صورت می پذیرد. یعنی در واقع با عمل تسهیم هزینه، سهم هر دایره را در ایجاد هزینه مشخص میکنند، مثلا با عمل تسهیم هزینه دایره خدماتی رستوران به سایر دوایر تولیدی مانند مونتاژ تعیین می کنند چه بخش از هزینه رستوران توسط دایره مونتاژ ایجاد شده است.
تسهیم هزینه حقوق و دستمزد به مراکز هزینه
آنچه مسلم است هزینه حقوق و دستمزد و پرسنلی و هزینه های وابسته به آن در ارتباط با پرسنل و کارکنان قسمتهای مختلفی همچون واحدهای اداری، توزیع و فروش، تولید و غیره ایجاد می شود و با توجه به اینکه هدف حسابداری صنعتی کنترل بیشتر هزینه هاست سهم هر قسمت و واحد باید به وسیله تسهیم هزینه حقوق به آن مرکز و واحد ایجاد هزینه، تسهیم و مشخص شود.
حتما مقاله آشنایی با نحوه محاسبات حقوق و دستمزد مطالعه کنید.
بنابراین به طور معمول هزینه های تشکیل دهنده، هزینه حقوق و دستمزد با توجه به ماهیت آن به حساب کالای در جریان ساخت و سربار ساخت و واحدهای اداری و تشکیلاتی و واحدهای توزیع و فروش تسهیم می شود.
تفکیک مراکز هزینه در نرم افزار حسابداری نیز باید انجام شود تا نرم افزار حقوق و دستمزد و پرسنلی امکان ارسال و تولید سند را دقیق انجام دهد. در این ارتباط مقاله سند حقوق و دستمزد در حسابداری و مقاله حسابداری پروژه ها را مطالعه فرمایید.
