برای آگاهی از مبانی مالیاتی خود، نیازی به فرهنگ لغات، واژه نامه و یا یک کتاب آموزش حسابداری ضخیم ندارید. ما اصطلاحات مالیاتی رایج را که لازم است بدانید را در این مقاله بطور خلاصه و به زبان ساده توضیح می دهیم.
حسابداری تعهدی
در این سیستم حسابداری، درآمدها و هزینه ها زمانی در دفاتر ثبت می شوند که تحصیل شده و تحقق یابند. بر این اساس زمان تحصیل یا تحقق درآمد، هنگامی است که درآمد به صورت قطعی مشخص شده یا بر اثر ادامه خدمات حاصل شود. از این رو زمان وصول وجه در این روش مورد توجه قرار نمی گیرد بلکه زمان تحصیل یا تحقق درآمد در شناسایی و ثبت درآمد اهمیت دارد. همچنین در این مبنا، زمان شناسایی و ثبت هزینه ها، زمان ایجاد و یا تحقق هزینه هاست. به طور مثال زمانی که کالایی تحویل می گردد یا خدمتی انجام می شود، بدهی قابل پرداخت معادل بهای تمام شده کالا‌ی تحویلی و یا خدمت انجام گرفته است.
فرض کنید شما در فروردین ماه برای خدمات یا کالاهای دریافتی یک قبض دریافت می کنید؛ اما تا آبان ماه آن را پرداخت نمی کنید. اگر از مبنای تعهدی استفاده می کنید، باید تاریخ معامله را در پرونده های حسابداری خود به عنوان تاریخ صورتحساب ماه فروردین و نه تاریخ پرداخت آبان اعلام کنید.
حسابداری مبتنی بر پول نقد
حسابداری نقدی، روش حسابداری است که اساس آن بر دریافت و پرداخت وجه نقد استوار است . در این سیستم هرگونه تغییر در وضعیت مالی شرکت، مستلزم مبادله وجه نقد است و درآمدها زمانی شناسایی و در دفاتر ثبت می شوند که وجه نقد آنها دریافت شود و هزینه ها زمانی شناسایی و در دفاتر ثبت می شوند که وجه آنها به صورت نقد پرداخت گردد.
استهلاک
به کاهش ارزش یک کالا یا دارایی فیزیکی که به علت گذشت زمان یا تولید محصولات جدید تر و به روز تر برای کالاهای قدیمی اتفاق می‌افتد، استهلاک گفته می‌شود. در عین حال می توانیم اصطهلاک را به دو صورت تعریف نماییم:
- استهلاک روشی برای تخصیص هزینه خرید یا اکتساب دارایی مشهود در طول عمر مفید آن است. شرکت‌ها دارایی های خود را برای کاهش مالیات پرداختی ونیز برای اهداف حسابداری خود مستهلک می‌کنند.
- به کاهشی که بر اثر شرایط نامطلوب بازار در ارزش دارایی ها حاصل می‌شود، استهلاک گفته می‌شود.
مالیات تکلیفی حقوق و دستمزد
حقوق ودستمزدی که یک کارفرما در واحد تجاری، صنعتی یا تولیدی خود به کارگران و پرسنل پرداخت می کند هم مشمول مقررات مالیاتی شده که از نوع مالیات های تکلیفی می باشد. کارگران در یک بازه یک ماهه در مقابل کاری مشخص مقدار حقوق مشخصی هم از کارفرما دریافت کرده که این حقوق مشمول مالیات از نوع تکلیفی می شود و کارفرما موظف است قبل از پرداخت آن مالیاتش را کسر کرده و به حساب سازمان مربوطه واریز نماید.
دارایی های سرمایه ای
دارایی های سرمایه ای دارایی هایی هستند که به طور مداوم در جریان یک کسب و کار که بیش از یک سال فعالیت دارد، مورد استفاده قرار می گیرند؛ اما فروخته نشده و به آسانی به پول نقد تبدیل نمی شوند. این دارایی ها به دلیل تأثیر مستقیمشان در فعالیت اقتصادی، نگاه داشته می شوند.
هزینه کالاهای فروخته شده (COGS)
هزینه کالاهای فروخته شده که اصطلاحا به آن هزینه ی فروش نیز گفته می شود؛ به کلیه ی هزینه های مستقیمی که برای تولید کالا یا خدماتی که شرکت شما عرضه می کند به کار می رود، اطلاق می شود. این عامل در قیمت مواد، نیروی کار مستقیم و عملیات تولید (مانند اجاره کارخانه و تجهیزات تجاری) نقش دارد. اما شامل هزینه های بازاریابی، فروش یا هزینه های عمومی اداری نمی شود.
شرکت با مالکیت انفرادی (Sole proprietorship)
به شرکت غیر سهامی که مالکیت آن بر عهده یک فرد واحد است اطلاق می شود. واحدهای تک مالکی یا انفرادی، همان گونه که از نام آن پیداست، مالکیت این واحدها متعلق به یک نفر است، که معمولاً مدیر واحد تجاری نیز می‌باشد. فروشگاه‌های خرده‌فروشی، تعمیرگاه‌ها و مؤسسات حرفه ای فردی، مانند: وکلا و حسابرسان، به صورت تک مالکی اداره می‌شوند. درآمد این مشاغل درآمد شخصی محسوب می شود و در اظهارنامه مالیاتی به عنوان مالیات بر درآمد شخصی درج می شود که باعث می شود ثبت مالیات نسبتاً ساده باشد.