مدیریت موجودی یا مدیریت انبار عبارت است از نحوه ردیابی و کنترل موجودی کالا در کسب و کارها به هنگام خرید، تولید، ذخیره و استفاده از آن. این امر بر کل جریان کالا اعم از مرحله ی خرید مستقیم تا فروش نظارت می کند و اطمینان می دهد که شما همیشه مقادیر کافی از اقلام مناسب را در مکان و زمان مناسب در اختیار دار دارید.
انواع موجودی
انواع مختلفی از موجودی وجود دارد و اینکه با کدام موارد برخورد خواهید کرد به کالاهایی که به فروش می رسانید بستگی دارد. اینها انواع احتمالی موجودی کالا هستند، که ممکن است با آن روبرو شوید:
کالاهای آماده ی فروش: محصولاتی که به مشتریان خود می فروشید.
مواد اولیه: موجودی ای که برای تهیه کالاهای نهایی خود استفاده می کنید.
موجودی در جریان ساخت : در اصل به کالاهای ناتمام – موجودی که هنوز در چرخه فرآیند تولید قرار داشته و تکمیل نشده اند، گفته می شود.
کالاهای MRO: MRO مخفف نگهداری، تعمیر و عملکرد است. این موجودی است که برای پشتیبانی از فرآیند تولید استفاده می شود.
موجودی ذخیره: موجودی مازادی است که برای مقابله با کمبود یا افزایش تقاضای عرضه کننده ذخیره می کنید.
مدیریت موجودی چگونه است؟
در سطح ابتدایی، مدیریت موجودی با ردیابی محصولات، اجزا و قطعات در بین تامین کنندگان، موجودی در انبار، بخش های تولید و فروش انجام می شود، تا اطمینان حاصل شود که از موجودی به نحو احسن و موثر استفاده می شود.
این امر می تواند تا آنجا که نیاز دارید پیش برود: برای مثال، با بررسی تفاوت بین تقاضای وابسته و مستقل، یا پیش بینی فروش برای برنامه ریزی قبلی. اما در پایان روز، همه چیز به انبار و میزان موجودی شما برمی گردد.
۵ مرحله کلیدی فرآیند مدیریت موجودی:
فرآیند مدیریت موجودی شامل ردیابی و کنترل کالا است که از تأمین کنندگان شما به انبار و به مشتریان شما منتقل می شود. این پنج مرحله اصلی شامل موارد زیر است:
خرید: این مرحله می تواند به معنای خرید مواد اولیه برای تبدیل شدن به محصول یا خرید محصولات برای فروش بدون نیاز به مونتاژ باشد.
تولید: به تهیه ی محصول نهایی از اجزای تشکیل دهنده آن گفته می شود. هر شرکتی در زمینه تولید مشارکت نمی کند. برای مثال، عمده فروشان ممکن است این مرحله را به طور کامل کنار بگذارند.
ذخیره کالا: به ذخیره سازی مواد اولیه قبل از تولید (در صورت نیاز) و ذخیره ی کالای نهایی قبل از فروش گفته می شود.
فروش: رساندن محصول نهایی به دست مشتری و کسب درآمد از آن.
گزارش: کسب و کارها باید از میزان دقیق فروش خود و میزان درآمد حاصل از آن در هر مرحله از فرآیند فروش آگاهی داشته باشند.
چرا مدیریت موجودی مهم است؟
مدیریت موجودی نحوه ی اداره کسب و کار، خدمات رسانی به مشتریان و افزایش فروش را تعیین می کند. برای کسب و کارهای مبتنی بر فروش، از کارخانه های تولید نوشابه گرفته تا توزیع کنندگان عمده ی کالا – مدیریت کارآمد موجودی بسیار مهم است. در اینجا با سه دلیل اصلی مدیریت موجودی آشنا می شویم:
کسب و کار خود را بدون مشکل اداره کنید.
اگر کسب و کار شما موجودی خود را به درستی مدیریت نکند، به سرعت از بین می رود. بسیاری از کسب و کارهای کوچک برای کنترل و پیگیری موجودی محصولات خود به شمارش دستی کالا ها متکی هستند. اما شمارش دستی کالاها به دلیل تنوع و حجم بالای آنها، زمان بر است و زمان زیادی را که باید صرف ساخت و فروش محصولات شود را هدر می دهد. بنابراین استقرار سیستمی که نیاز شمارش دستی کالاها را حذف کند، ضروری به نظر می رسد.
مشتریان را راضی نگه دارید.
مدیریت موجودی حکم می کند:
- چقدر سریع می توانید محصولات خود را به مشتریان خود تحویل دهید.
- چقدر می توانید سفارشات را با اطمینان انجام دهید.
- چقدر می توانید به مشتریان خود دید مثبت بدهید.
مشتریان اگر بدانند که کسب و کار شما می تواند به طور مداوم سفارشات را به موقع تحویل دهد و موجودی را که در دسترس است به آنها اطلاع دهد، به مراتب بیشتر به شما مراجعه خواهند کرد. این امر به ویژه در مورد معاملات تجاری بین مشاغل ( B2B) مشهود است. برای مصرف کننده، مهلت از دست رفته ممکن است به معنی ناراحتی باشد. برای یک کسب و کار، این امر می تواند به معنای از دست دادن فروش و سود باشد.
کسب و کار خود را توسعه دهید.
هر چه کسب و کار بزرگتر می شود مسائل و مصائب آن نیز بزرگتر و پیچیده تر می شود، کنترل و مدیریت موجودی نیز از این قاعده مستثنی نیست. اضافه شدن خطوط تولید جدید به معنای استخدام بیشتر افراد، اضافه کردن دستگاه ها و ماشین آلات و انبار موجودی کالا است. همه ی اینها در نهایت منجر به افزایش مشتریان و افزایش فروش است و از طرفی به همان مقدار نیز سازماندهی مواد اولیه، تولید و کنترل موجودی کالاها سخت تر و پیچیده تر می شود.
پس بهتر است تا کنترل موجودی فیزیکی خود را از روز اول اهمیت دهید. رشد سریع، نیاز فراوانی به انجام کارهای طولانی مدت دارد: استخدام کارکنان، نقل مکان به مکانهای بزرگتر و مذاکره با تامین کنندگان جدید. بنابراین استقرار زود هنگام سیستم کنترل موجودی بسیار مهم است. هر چه دیرتر اقدام کنید، این فرآیند طولانی تر شده و زمان کمتری برای انجام آن خواهید داشت.