هر جا که کالا وجود دارد بحث نگهداری و کنترل موجودی کالا نیز مطرح می شود. جهت کنترل موجودی کالا نیاز به سیستم انبارداری است. کنترل موجودی هر انبار از دو نظر مورد توجه می باشد: کنترل تعدادی و محاسبه ارزش موجودی انبار بر اساس وجه رایج کشور.
کنترل تعدادی انبار
در هر انبار باید نظامی ایجاد شود که انباردار و مدیران مجموعه در هر لحظه بتوانند تعداد موجودی هر کالا و نحوه دسترسی به آن را بدانند. این نظام کنترل تعدادی انبار است. این کنترل در ساختار قدیم به شکل کارت انبار و امروزه توسط نرم افزار انبارداری صورت می گیرد. برای ثبت و نگهداری این اطلاعات باید ورود و خروج تمام اقلام انبار را به تفکیک و دقیق ثبت کنیم.
ثبت وقایع ورود و خروج کالا مهمترین وظیفه یک انباردار است. حداقل اطلاعات لازم برای ثبت این اطلاعات نام یا کد کالا، تعداد وارده یا صادره و تاریخ وقوع ورود یا خروج کالا می باشد. ثبت این اطلاعات، کاردکس کالا یا گزارش گردش کالا را ایجاد می کند که این گزارش یکی از مهمترین گزارشات در یک انبار می باشد.
حسابداری انبار
هر کالا یک ارزشی دارد و تجمیع کالاها در انبار باعث می شود موجودی انبار از نظر ارزش ریالی اهمیت پیدا کند. تعیین قیمت هر انبار وظیفه حسابدار انبار است. حسابداری انبار روش های متفاوت دارد و برای تعیین ارزش هر انبار چندین روش وجود دارد. مانند:
- آخرین قیمت خرید کالا
- میانگین موزون
- اولین وارده اولین صادره (FIFO)
- آخرین وارده اولین صادره (LIFO)
- …
هریک از روش های بالا قوانین و اصول محاسباتی خود را دارا می باشد و در بعضی مواقع استفاده از بعضی روش ها مجاز نیست. بطور مثال روش آخرین وارده اولین صادره برای ارائه گزارش مالی به دارایی مورد قبول نیست.
مهمترین روش که در اکثر موارد قابل پذیرش و استناد می باشد روش میانگین موزون است. امروزه نرم افزار های انبارداری ارزش انبار را بر اساس روش های گوناگون محاسبه می کنند و بصورت اتوماتیک سند حسابداری مربوط به این موضوع را جهت استفاده در نرم افزار حسابداری تولید می کنند.
حتما مقاله حسابداری انبار چیست را مطالعه کنید.
حسابداری انبار نیز گزارشات مربوط به خود را دارد که از آن جمله :گزارش کاردکس ریالی، موجودی ریالی کالا، سرجمع گردش کالا و سایر گزارشات را نام برد.
همچنین جهت ثبت اسناد انبار در حسابداری می توان از دو روش دائمی و یا ادواری ثبت موجودی انبار استفاده کرد. هر دو روش مورد پذیرش دارایی می باشد.
